มหัศจรรย์ผึ้งไทย
ในประเทศไทยของเราผึ้งอยู่ถึง 4 ชนิด จาก 9 ชนิดในโลก เรามีผึ้งที่เล็กที่สุดในโลก คือ ผึ้งม้าน แล้วยังมี ผึ้งมิ้ม ผึ้งโพรงและผึ้งหลวง ( ซึ่งใหญ่ที่สุดในโลก) และมีการกระจายตัวตั้งแต่ชายหาดนราธิวาส จนถึงยอดดอยสูงสุดของเมืองไทย ในจังหวัดเชียงใหม่
ผึ้งหลวงเป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และเป็นที่รู้จักกันดีสำหรับคนไทยทั่วไปมากกว่าผึ้งชนิดอื่น ผึ้งหลวงถูกรู้จักในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในอีกชื่อหนึ่งว่า ผึ้งหน้าผา เนื่องจากพบทำรังอยู่ใต้ชะง่อนผาบนภูเขาสูง ผึ้งหลวงจะชอบทำรังเดี่ยวขนาดใหญ่ มีความยาวตั้งแต่ 0.45 - 20 เมตรและกว้าง 0.15-1.10 เมตร ห้อยเกาะอยู่ใต้ระเบียง , ถังสูงเก็บน้ำ , หน้าผา และกิ่งใหญ่ของต้นไม้ ผึ้งหลวงมักทำรังรวมกันอยู่หลายๆรัง บนต้นไม้เดียวกันที่มีชื่อเรียกว่าต้นผึ้ง (หรือ ต้นผึ้งผีในจังหวัดแม่ฮ่องสอน) บางแห่งเรียกว่า ต้นยวนผึ้ง ชาวบ้านพื้นเมืองเชื่อว่า ต้นผึ้งผีนี้มีเจ้าป่าสิงอยู่ ซึ่งจะคอยดูแลและปกป้องรังผึ้งจากศัตรู โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากนักตีผึ้ง ดังนั้นนักตีผึ้งที่เชื่อในสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหล่านี้จะไม่เคยตีผึ้งจากต้นผึ้งนี้เลย นักตีผึ้งจะตีผึ้งจากต้นไม้ที่มีผึ้งมาทำรังในจำนวนไม่มากนัก และก่อนที่จะตีผึ้งจากต้นผึ้งนี้ นักตีผึ้งมักจะมีพิธีบวงสรวงวิญญาณเจ้าป่าเจ้าเขาเสียก่อน ในระหว่างพิธี นักตีผึ้งจะถวายอาหารต่างๆ เช่น ข้าวสวย ปลาทอด ไข่ต้ม ถั่วและใบพลู เมื่อเสร็จพิธีนักตีผึ้งจึงจะเริ่มตอกบันไดไม้ไผ่ลงบนต้นผึ้ง
การตีผึ้งหลวงเป็นกิจกรรมพิเศษที่ประกอบด้วยคน 5 - 6 คนช่วยกัน นักตีผึ้งจะตีผึ้งที่ทำรังอยู่บนต้นไม้สูง 7 - 25 เมตร ในเมืองไทยน้ำผึ้งป่าจะเก็บได้ระหว่างเดือน กุมภาพันธ์ - มีนาคม ซึ่งเป็นช่วงที่เรียกว่า เดือนผึ้ง หรือน้ำผึ้งเดือนห้านั้นเอง น้ำผึ้งจากรังผึ้งหลวงจะถูกเก็บโดยการบีบออกมาจากรังผึ้ง และกรองด้วยผ้าก่อนบรรจุขวด น้ำผึ้งป่าที่ไม่ได้กรองและเก็บในภาชนะที่ไม่สะอาด จะมีเกสรและเศษตัวอ่อนผึ้งปนอยู่ ทำให้รสชาติไม่ดีและเสียง่าย ผู้บริโภคชาวไทยต้องการน้ำผึ้งป่ามาก เนื่องจากเป็นน้ำผึ้งที่เก็บได้จากดอกไม้ป่านานาพันธุ์ ซึ่งมีรสหวานแหลมมาก น้ำผึ้งป่าเป็นส่วนผสมสำคัญของยาไทยพื้นบ้าน สำหรับช่วยห้ามเลือด รักษาโรคไต บำรุงผิว และสุขภาพ
รังผึ้งตัวอ่อนที่ยังปิดอยู่หรือที่เปิดแล้ว มักจะถูกนำมาประกอบอาหาร เช่น นึ่ง หรือย่างรับประทานกับข้าวมื้อเที่ยง หรือเย็น ในชนบทชาวบ้านจะกินตัวอ่อนผึ้งเพื่อช่วยเสริมโปรตีนให้แก่ร่างกาย
ในทวีปเอเชีย ผึ้งหลวงถูกถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของความโชคดี เมื่อผึ้งมาทำรังในบ้าน หรือในสวนของใครก็ตาม แสดงว่าผู้นั้นกำลังจะมีโชคดี เพราะในสมัยโบราณชาวบ้านไม่รู้ว่าผึ้งช่วยผสมเกสรให้แก่พืชผลของเขา ทำให้มีผลผลิตสูง ผลลัพธ์คือชาวบ้านได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดี ซึ่งทำให้ขายผลผลิตได้ราคาดีตามมา จากเหตุผลอันนี้ ผึ้งจึงนำความโชคดีมาให้เสมอ ดังนั้นเมื่อมีผึ้งมาทำรังบนอาคารบ้านเรือนของตน เจ้าของจึงเชื่อว่ารังผึ้งนี้นำความโชคดีหลายๆอย่างมา และจะต้องให้ความเคารพกับผึ้งนั้น อีกทั้งเจ้าของอาคารสถานที่นั้นจะไม่อนุญาตให้ใครตีผึ้งจากสถานที่ของตน
ในเอเชียมีนิทานเล่าว่า น้ำผึ้งนั้นถูกผลิตจากแมลงเพื่อถวายพระเจ้า น้ำผึ้งถูกจัดว่าเป็นอาหารมีประโยชน์ ตั้งแต่ครั้งโบราณกาล น้ำผึ้งทำให้มีสุขภาพดี และเป็นยาอายุวัฒนะ (ทำให้มีอายุยืนยาว)
ผึ้งหลวงเป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และเป็นที่รู้จักกันดีสำหรับคนไทยทั่วไปมากกว่าผึ้งชนิดอื่น ผึ้งหลวงถูกรู้จักในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในอีกชื่อหนึ่งว่า ผึ้งหน้าผา เนื่องจากพบทำรังอยู่ใต้ชะง่อนผาบนภูเขาสูง ผึ้งหลวงจะชอบทำรังเดี่ยวขนาดใหญ่ มีความยาวตั้งแต่ 0.45 - 20 เมตรและกว้าง 0.15-1.10 เมตร ห้อยเกาะอยู่ใต้ระเบียง , ถังสูงเก็บน้ำ , หน้าผา และกิ่งใหญ่ของต้นไม้ ผึ้งหลวงมักทำรังรวมกันอยู่หลายๆรัง บนต้นไม้เดียวกันที่มีชื่อเรียกว่าต้นผึ้ง (หรือ ต้นผึ้งผีในจังหวัดแม่ฮ่องสอน) บางแห่งเรียกว่า ต้นยวนผึ้ง ชาวบ้านพื้นเมืองเชื่อว่า ต้นผึ้งผีนี้มีเจ้าป่าสิงอยู่ ซึ่งจะคอยดูแลและปกป้องรังผึ้งจากศัตรู โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากนักตีผึ้ง ดังนั้นนักตีผึ้งที่เชื่อในสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหล่านี้จะไม่เคยตีผึ้งจากต้นผึ้งนี้เลย นักตีผึ้งจะตีผึ้งจากต้นไม้ที่มีผึ้งมาทำรังในจำนวนไม่มากนัก และก่อนที่จะตีผึ้งจากต้นผึ้งนี้ นักตีผึ้งมักจะมีพิธีบวงสรวงวิญญาณเจ้าป่าเจ้าเขาเสียก่อน ในระหว่างพิธี นักตีผึ้งจะถวายอาหารต่างๆ เช่น ข้าวสวย ปลาทอด ไข่ต้ม ถั่วและใบพลู เมื่อเสร็จพิธีนักตีผึ้งจึงจะเริ่มตอกบันไดไม้ไผ่ลงบนต้นผึ้ง
การตีผึ้งหลวงเป็นกิจกรรมพิเศษที่ประกอบด้วยคน 5 - 6 คนช่วยกัน นักตีผึ้งจะตีผึ้งที่ทำรังอยู่บนต้นไม้สูง 7 - 25 เมตร ในเมืองไทยน้ำผึ้งป่าจะเก็บได้ระหว่างเดือน กุมภาพันธ์ - มีนาคม ซึ่งเป็นช่วงที่เรียกว่า เดือนผึ้ง หรือน้ำผึ้งเดือนห้านั้นเอง น้ำผึ้งจากรังผึ้งหลวงจะถูกเก็บโดยการบีบออกมาจากรังผึ้ง และกรองด้วยผ้าก่อนบรรจุขวด น้ำผึ้งป่าที่ไม่ได้กรองและเก็บในภาชนะที่ไม่สะอาด จะมีเกสรและเศษตัวอ่อนผึ้งปนอยู่ ทำให้รสชาติไม่ดีและเสียง่าย ผู้บริโภคชาวไทยต้องการน้ำผึ้งป่ามาก เนื่องจากเป็นน้ำผึ้งที่เก็บได้จากดอกไม้ป่านานาพันธุ์ ซึ่งมีรสหวานแหลมมาก น้ำผึ้งป่าเป็นส่วนผสมสำคัญของยาไทยพื้นบ้าน สำหรับช่วยห้ามเลือด รักษาโรคไต บำรุงผิว และสุขภาพ
รังผึ้งตัวอ่อนที่ยังปิดอยู่หรือที่เปิดแล้ว มักจะถูกนำมาประกอบอาหาร เช่น นึ่ง หรือย่างรับประทานกับข้าวมื้อเที่ยง หรือเย็น ในชนบทชาวบ้านจะกินตัวอ่อนผึ้งเพื่อช่วยเสริมโปรตีนให้แก่ร่างกาย
ในทวีปเอเชีย ผึ้งหลวงถูกถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของความโชคดี เมื่อผึ้งมาทำรังในบ้าน หรือในสวนของใครก็ตาม แสดงว่าผู้นั้นกำลังจะมีโชคดี เพราะในสมัยโบราณชาวบ้านไม่รู้ว่าผึ้งช่วยผสมเกสรให้แก่พืชผลของเขา ทำให้มีผลผลิตสูง ผลลัพธ์คือชาวบ้านได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดี ซึ่งทำให้ขายผลผลิตได้ราคาดีตามมา จากเหตุผลอันนี้ ผึ้งจึงนำความโชคดีมาให้เสมอ ดังนั้นเมื่อมีผึ้งมาทำรังบนอาคารบ้านเรือนของตน เจ้าของจึงเชื่อว่ารังผึ้งนี้นำความโชคดีหลายๆอย่างมา และจะต้องให้ความเคารพกับผึ้งนั้น อีกทั้งเจ้าของอาคารสถานที่นั้นจะไม่อนุญาตให้ใครตีผึ้งจากสถานที่ของตน
ในเอเชียมีนิทานเล่าว่า น้ำผึ้งนั้นถูกผลิตจากแมลงเพื่อถวายพระเจ้า น้ำผึ้งถูกจัดว่าเป็นอาหารมีประโยชน์ ตั้งแต่ครั้งโบราณกาล น้ำผึ้งทำให้มีสุขภาพดี และเป็นยาอายุวัฒนะ (ทำให้มีอายุยืนยาว)
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
